دگرگونی‌های اقلیمی و نوسانات آبدهی رودخانه‌های بزرگ سواحل جنوبی دریای خزر

Authors

  • نادر بیرودیان دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
Abstract:

آبدهی رودخانه‌ها دارای افت و خیزهایی است که به‌طور عمده متأثر از پدیده‌های خشکسالی در مقیاس منطقه‌ای و جهانی هماهنگ با دگرگونی‌های اقلیمی می‌باشد و همچنین در سال‌های اخیر به‌دلیل نیازهای روزافزون به آب و دخالت‌های انسانی ناشی از آن در سطح حوضه‌های آبریز این روند بیشتر کاهش یافته است. آبدهی رودخانه‌های منتهی به دریای خزر از سواحل ایران نیز منفک از این مسأله نیست، هر چند هنوز به آن مرحله بحرانی نرسیده است. در این پژوهش با توجه به موارد بالا روند تغییرات آبدهی رودخانه‌های ایران به دریای خزر مورد ارزیابی قرار می‌گیرد همچنینً با سایر رودخانه‌های مهم و نوسانات سطح آب خزر مقایسه می‌‌شود. داده‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل؛ شاخص‌های دگرگونی‌های اقلیمی مانند خشکسالی‌ها، تغییرات درجه حرات کره زمین، آمار ماهانه و سالانه 9 رودخانه ایران و همچنین داده‌های تراز آب دریای خزر و سایر رودخانه‌ها است که از بانک اطلاعات مرکز ملی تحقیقات دریای خزر استفاده شده است. روش پژوهش به‌صورت تحلیل سری‌های زمانی و مقایسه‌ای می‌باشد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که در یک دوره مشترک زمانی آبدهی رودخانه‌های ایرانی دریای خزر از یک روند کاهشی پیروی کرده که در دامنه این روند دو دوره افزایشی و دو دوره کاهشی دیده می‌شود. علاوه بر این تغییرات دبی رودخانه‌های ایران با تفاضل سالانه تراز آب همبستگی بالایی را نیز نشان می‌دهند این موضوع بیانگر اثرات متقابل دریای خزر و حوضه آبریز رودخانه‌های ایران بر روی یکدیگر است. بهره‌برداری از منابع آب رودخانه‌های ایران با احداث سد نیز از جمله عوامل دیگر مؤثر بر میزان آبدهی رودخانه‌ها در سال‌های اخیر بوده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

دگرگونی های اقلیمی و نوسانات آبدهی رودخانه های بزرگ سواحل جنوبی دریای خزر

آبدهی رودخانه ها دارای افت و خیزهایی است که به طور عمده متأثر از پدیده های خشکسالی در مقیاس منطقه ای و جهانی هماهنگ با دگرگونی های اقلیمی می باشد و همچنین در سال های اخیر به دلیل نیازهای روزافزون به آب و دخالت های انسانی ناشی از آن در سطح حوضه های آبریز این روند بیشتر کاهش یافته است. آبدهی رودخانه های منتهی به دریای خزر از سواحل ایران نیز منفک از این مسأله نیست، هر چند هنوز به آن مرحله بحرانی ن...

full text

مطالعه و بررسی جریان‏های زیرکش در سواحل جنوبی دریای خزر

جریان زیرکش1، یک جریان نزدیک بستر و رو به دریاست که انتقال جرم تودة آب "رو به ساحل"2 را جبران می‌کند این جریان به دلیل نقش مؤثرخود در انتقال رسوب، در سال‌های اخیر مورد توجه خاص قرار گرفته است. طبق مطالعات انجام شده توسطSvendsen and Hansen   (1988)، تحقیق در مورد جریان زیرکش از دو دیدگاه قابل بررسی است: دیدگاه اول به انتخاب مناسب شرایط مرزی برای جریان زیرکشی و دیدگاه دوم ب...

full text

بررسی تغییرات و مدل‌سازی دما در سواحل جنوبی دریای خزر

در این تحقیق مدل‌سازی دمای سواحل جنوبی دریای خزر توسط مدل آریمای فصلی یا مدل تلفیق‌شده میانگین متحرک و خودبرگشتی انجام شده‌است. بدین منظور دمای میانگین ماهانه ایستگاه‌های هواشناسی سینوپتیک بندرانزلی، رامسر و بابلسر که دارای بازه زمانی طولانی‌تری نسبت به سایر ایستگاه‌ها بوده‌اند، از سال 1955 الی 2008 میلادی مورد مطالعه قرار گرفت. مطالعات آماری تغییر اقلیم معمولاً سه پدیده همگنی، روند و جهش را در ...

full text

شبیه‌سازی نقش دریای خزر بر وقوع بارش‌های منطقه‌ای در سواحل جنوبی دریای خزر

هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی نقش دریای خزر در وقوع بارش‌های سواحل جنوبی این دریاست. جهت شبیه‌سازی میزان نقش دریای خزر بر وقوع بارش‌های منطقه‌ای، از مدل اقلیمی مقیاس منطقه‌ای RegCM4 که با یک مدل دریاچه جفت گردیده، استفاده شد. مدل با استفاده از داده‌های جوی NCEP/NCAR و در دو حالت مرجع (وجود دریای خزر) و شرایط حذف دریاچه برای سال‌های 2003 تا 2005 اجرا شد. نتایج شبیه‌سازی بیانگر آن است که با حذف دریای...

full text

مطالعه پتانسیل های اقلیم گردشگری سواحل جنوبی دریای خزر

منافع اقتصادی ناشی از گردشگری در سال‌های اخیر، توجه بسیاری از کشورهای دارای مرز دریایی را به سوی خود جلب نموده است. در این میان دریای خزر در بخش شمالی کشور ایران از پتانسیل ویژه‌ای در زمینه گردشگری برخوردار است که تنها با رویکردی همه‌جانبه در این زمینه، می‌<str...

full text

ناحیه‌بندی سواحل جنوبی دریای خزر براساس شواهد مورفودینامیک رسوبی

ناحیه‌بندی سواحل جنوبی دریای خزر به‌‌لحاظ صفات مورفودینامیک رسوبی بخش کم‌‌ژرفای دریایی و خشک ساحلی هدف اصلی این تحقیق است. پس از جمع‌‌آوری اطلاعات و پردازش اولیه آنها، با آشنایی لازم با منطقه مورد بررسی، محورهای اندازه‌‌گیری ساحلی انتخاب شد. با اجرای عملیات میدانی مشخصات ساختار هندسی، عوارض مورفودینامیکی و ساختارهای رسوبی بستر دریا مورد پایش قرار گرفت. درمجموع با بررسی تعداد 48 نمونه رسوبی بردا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 2  issue 4

pages  43- 56

publication date 2012-06-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023